Menu
Oprócz często występujących, jawnych zaburzeń mowy oraz deficytów poznawczych, które występują po incydencie neurologicznym, warto zwrócić także uwagę na zaburzenia neuropsychiatryczne, które utrudniają nie tylko sprawne funkcjonowanie na co dzień, ale także silnie korelują z prowadzoną rehabilitacją pacjenta. Dotyczą one zarówno samych chorych, jak i ich opiekunów.
Według definicji WHO z 1980 roku, udar mózgu to nagłe wystąpienie ogniskowych lub globalnych zaburzeń czynności mózgu, trwające dłużej niż 24 godziny i wynikające z przyczyn naczyniowych. Udary dzielimy na niedokrwienne (zdecydowana większość, gdyż 80 %), wywołane przez zator lub zakrzep w obrębie naczyń krwionośnych, oraz krwotoczne, spowodowane wynaczynieniem krwi do mózgu, krwotoki śródmózgowe (15%) i podpajęczynówkowe (5%). Udary dokonane lub incydenty udarowe ( jak przejściowy atak niedokrwienny, czy udar niedokrwienny z objawami odwracalnymi) zawsze pozostawiają w mniejszym, bądź większym stopniu spustoszenie w organizmie pacjenta, a stopień niesprawności poudarowej uzależniony jest od wielu czynników, miedzy innymi od szybkiej reakcji po wystąpieniu pierwszych objawów zapowiadających udar, a także od sprawnie i optymalnie wcześnie rozpoczętej terapii. Stanowi to szansę na uniknięcie trwałego inwalidztwa oraz powrotne włączenie pacjenta do obowiązków życia codziennego.
Oprócz widocznych następstw udaru, jakimi mogą być: przykurcze mięśniowe, spastyczność, pochylona sylwetka, dystonia, zaburzenia mowy, głębokie otępienie, padaczka, istotnym problemem, z którym borykają się pacjenci, ich rodziny oraz terapeuci są zaburzenia neuropsychiatryczne, które dezorganizują życie chorych oraz znacznie utrudniają proces rehabilitacji poudarowej.
Wśród najczęściej pojawiających się zaburzeń neuropsychiatrycznych występujących u osób po dokonanym udarze mózgu, wymienia się:
Problemy te w szczególny sposób dezorganizują życie pacjenta, utrudniają normalne funkcjonowanie, takie jakim było ono przed incydentem chorobowym. Chorzy dotknięci poudarowym zespołem depresyjnym odczuwają nie tylko smutek, apatię, niepokój, lęk, brak wiary w swoje możliwości. Co najistotniejsze, tracą także motywację i chęć do podejmowania wyzwań dnia codziennego, a co za tym idzie, do podejmowania zadań powierzonych przez terapeutę. Rzutuje to negatywnie na efektywność terapii oraz opóźnia potencjalne jej efekty. W epizodach depresyjnych problematycznym czynnikiem stają się także nawracające, a czasem postępujące zmiany w funkcjach poznwczych, takich jak uwaga, pamięć, koncentracja. Do tego typu osiowych objawów dochodzi także apatia, przejawiająca się odczuwaniem zmęczenia, szybszą męczliwością pacjenta, co również nagatywnie wpływa na ogranizację pracy z opiekunem, czy specjalistą.
Oprócz szybkiego włączenia diagnostyki neurologicznej, psychiatrycznej oraz leczenia farmakologicznego (leki przeciwdepresyjne), konieczne jest jak najszybsze włączenie pacjenta w proces rehabilitacji (już w pierwszej dobie po udarze). Terapia powinna uwzględniać wyrównanie, lub jeżeli to konieczne- odbudowanie utraconych modalności poprzez wstępne określenie ich poziomu na podstawie badań neuropsychologicznych i konsultacji neurologopedycznych. Powinna też położyć duży nacisk na rzetelne informowanie rodziny chorego o jego aktualnym stanie psychicznym, przewidywanych zmianach zachowania pod wpływem czynników chorobowych, jak i możliwościach ich kompensacji.
Opiekun osoby chorej staje się także niejako pacjentem, osobą, która sama trwa w sytuacji kryzysowej i w jakiś sposób musi modyfikować swoje zachowanie, aby odnaleźć się w nowej roli. Wśród osiowych objawów „zespołu opiekuna”, wymienia się:
Opiekun, próbując wypełniać niejako powierzone mu zadania względem chorego, zaczyna zaniedbywać siebie, swoje potrzeby, w skrajnych przypadkach prowadząc do pojawienia się objawów depresyjnych. W wielu sytuacjach prowadzi to także do pojawienia się objawów somatycznych zaburzeń psychicznych, gdyż zespół przewlekłego stresu znacznie osłabia układ immunologiczny. Uniemożliwia to dalszą, sprawna opiekę nad osobą po udarze. Wśród powtarzających się symptomów wskazujących na pojawienie się niepokojących objawów u opiekunów osób chorych, wymienia się:
Będąc terapeutą obejmującym opieką chorych po udarze, warto poświęcić również czas na rozmowę z opiekunem osoby chorej, doradzić jej ewentualne sposoby radzenia sobie w trudnych sytuacjach, jakimi mogą być: grupy wsparcia, pomoc specjalistów (psychiatra, psycholog), czy wreszcie odciążenie w opiece dzięki włączeniu w proces opiekuńczo-leczniczy specjalistycznych opiekunów.
Odwiedź nasz Facebook i Instagram!
