Alzheimer – wczesne sygnały i rozwój choroby

Niezwykle ważne jest jak najwcześniejsze rozpoznanie choroby Alzheimera. Wczesna diagnoza przekłada się na tempo rozwoju choroby, jakość opieki i kondycję rodzinnego opiekuna. Szacuje się, że opóźnienie pojawienia się klinicznych objawów alzheimera o 5 lat może aż o 50% zmniejszyć liczbę osób z pełnym spektrum objawów (Wierzyński, 2024).

Poniżej przedstawiamy wczesne oznaki, na które warto zwrócić uwagę i które powinny skłonić do kontaktu z lekarzem rodzinnym.

• Trudności z zapamiętywaniem nowych informacji. Jeden z najwcześniejszych i najbardziej rozpowszechnionych symptomów to problemy z pamięcią krótkotrwałą. Bliski może zapominać o niedawnych rozmowach czy wydarzeniach, a także o miejscu umieszczenia przedmiotów codziennego użytku.
• Zmiany w wykonywaniu znanych zadań, obowiązków. Na wczesnym etapie choroby często występują trudności z wykonywaniem zadań, które wcześniej sprawiały niewiele trudności lub nie sprawiały ich w ogóle, np. gotowanie, obsługa urządzeń czy zarządzanie finansami.
• Problemy w mówieniu i pisaniu. Pojawiają się trudności w doborze odpowiednich słów i dokańczaniu opowiadanej historii, utrudnione bywa formułowanie myśli oraz prowadzenie płynnych konwersacji.
• Dezorientacja czasowa i przestrzenna. Osoby z demencją mogą gubić się w dobrze znanych sobie miejscach (np. nie rozpoznawać stałej drogi do domu), a także mieć trudności z orientacją w czasie (np. zapominać, jaki jest dzień tygodnia czy pora roku).
• Zmiany w osobowości i zachowaniu. Objawy choroby Alzheimera mogą także obejmować apatię, wycofanie się z towarzystwa, depresję, lęk, a także podejrzliwość czy agresję. Oznaki depresji najczęściej występują w otępieniu o stopniu nieznacznym, jednocześnie depresja może być czynnikiem rozwoju demencji.
• Trudności w planowaniu i organizacji. Mogą one dotyczyć problemów z planowaniem zadań, zarządzaniem czasem, a także z podejmowaniem decyzji.
• Utrata inicjatywy. Często zauważalna jest także apatia, czyli brak zainteresowania wcześniej lubianymi aktywnościami, a także wycofanie się z życia społecznego.

Warto pamiętać, że każdy z wymienionych powyżej objawów może występować z różną intensywnością i nie zawsze oznacza chorobę Alzheimera. Pogorszenie pamięci, szukanie słów „na końcu języka” czy trudności w wykonywaniu niektórych czynności naturalnie pojawiają się z wiekiem. Wszystko jest w porządku, jeśli są to wybiórcze zmiany, które nie ograniczają osoby starszej, a np. zagubione klucze wkrótce odnajdują się w sensownym miejscu. Jednak każdy niepokojący objaw należy skonsultować z lekarzem – nie warto zwlekać do momentu pogłębienia się trudnych sytuacji.