Menu
Problemy poznawcze mogą mieć różnorodne podłoża i objawiać się na wiele sposobów. Im wcześniej wykryje się i zrozumie te oznaki, tym łatwej będzie wdrożyć skutecznie leczenie i spowolnić chorobę. Warto znać te symptomy, aby móc w porę zwrócić się po pomoc do specjalisty. Poniżej przedstawiamy kilka najważniejszych wczesnych symptomów problemów poznawczych oraz wskazówki, kiedy warto skonsultować się z lekarzem.
Jednymi z najbardziej symptomatycznych wczesnych objawów zaburzeń poznawczych są trudności z pamięcią krótkotrwałą. Osoba może zapominać o niedawnych wydarzeniach, rozmowach czy informacjach, które zwykle łatwo przyswajała.
Warto więc zwrócić uwagę na:
Problemy z komunikacją również mogą być wczesnym sygnałem problemów poznawczych.
Mogą to być:
Codzienne czynności, które kiedyś były rutyną i na ogół nie sprawiały trudności, mogą nagle stać się dla seniora wyzwaniem.
Objawy mogą obejmować:
Osoby doświadczające pierwszych problemów poznawczych mogą mieć trudności związane z orientacją w czasie i przestrzeni.
Do najbardziej charakterystycznych należą:
Funkcje wykonawcze, takie jak planowanie czy rozwiązywanie problemów, również mogą ulec osłabieniu.
Pojawiają się wówczas:
Zmiany emocjonalne i zmiany w zachowaniu także mogą wskazywać na problemy poznawcze. Pojawiają się nagłe wahania nastroju, zwiększona drażliwość lub agresywność albo przeciwnie – apatia i brak zainteresowania dotychczasowymi pasjami i aktywnościami.
Osoba z problemami poznawczymi może mieć trudności z oceną sytuacji i podejmowaniem decyzji.
Zauważa się u niej:
Problemy poznawcze mogą prowadzić do wycofywania się z życia towarzyskiego i zawodowego. Senior może unikać spotkań i interakcji z innymi, ponieważ czuje się niepewnie. Słabnie także jego aktywność w grupach czy stowarzyszeniach, do których wcześniej należał.
Trudności mogą powodować, że osoba czuje się mniej wartościowa i potrzebna w rodzinie oraz społeczeństwie. Obniża się jej poczucie wartości i sprawczości. Czasem prowadzi to nawet do izolowania się od rodziny i przyjaciół.
Jeśli objawy nasilają się z czasem, warto skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć lub potwierdzić problemy poznawcze.
Gdy problemy poznawcze zaczynają wpływać na codzienne życie, pracę lub relacje, konieczna jest pomoc specjalisty.
Jeśli bliscy zauważą zmiany w zachowaniu, pamięci czy innych aspektach poznawczych, warto zasięgnąć ich opinii, a następnie skonsultować się z lekarzem.
Jeśli obawiasz się o swoje zdrowie psychiczne lub uważasz, że coś jest nie tak, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty.
Wczesne wykrycie problemów poznawczych może umożliwić wdrożenie odpowiednich działań terapeutycznych, a tym samym poprawić jakość życia chorego. Warto pamiętać, że nie wszystkie problemy poznawcze muszą oznaczać demencję czy chorobę Alzheimera. Mogą być wynikiem stresu, depresji, niedoborów witamin lub innych odwracalnych stanów. Jednak w każdym przypadku konsultacja z lekarzem jest niezbędna do uzyskania właściwej diagnozy i potrzebnego wsparcia.
Albert, M. S., DeKosky, S. T., Dickson, D., Dubois, B., Feldman, H. H., Fox, N. C., Gamst, A., Holtzman, D. M., Jagust, W. J., Petersen, R. C., Snyder, P. J., Carrillo, M. C., Thies, B., & Phelps, C. H. (2013). The diagnosis of mild cognitive impairment due to Alzheimer’s disease: recommendations from the National Institute on Aging-Alzheimer’s Association workgroups on diagnostic guidelines for Alzheimer’s disease. Focus, 11(1), 96–106. https://doi.org/10.1176/appi.focus.11.1.96
Bature, F., Guinn, B. A., Pang, D., & Pappas, Y. (2017). Signs and symptoms preceding the diagnosis of Alzheimer’s disease: a systematic scoping review of literature from 1937 to 2016. BMJ open, 7(8), e015746. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2016-015746
Livingston, G., Sommerlad, A., Orgeta, V., Costafreda, S. G., Huntley, J., Ames, D., … & Mukadam, N. (2017). Dementia prevention, intervention, and care. Lancet, 390(10113), 2673–2734. https://doi.org/10.1016/s0140-6736(17)31363-6
Oppenheim, G. (1994). The earliest signs of Alzheimer’s disease. Journal of geriatric psychiatry and neurology, 7(2), 116–120.
mgr Karolina Osiwała – specjalista neuropsycholog kliniczny. Od 2016 roku pracuje w Górnośląskim Centrum Rehabilitacji „Repty” w Tarnowskich Górach na Oddziale Rehabilitacji Neurologicznej. Prowadzi terapię neuropsychologiczną głównie z pacjentami po udarze, z chorobami neurodegeneracyjnymi i w stanie śpiączki. Współpracuje z Uniwersytetem SWPS w Katowicach i Akademią Humanitas, prowadząc zajęcia dydaktyczne dotyczące neuropsychologii i psychologii zdrowia.
Odwiedź nasz Facebook i Instagram!
