MCI – łagodne zaburzenia poznawcze: objawy, przyczyny i zapobieganie

Łagodne zaburzenia poznawcze (MCI) dotykają podstawowych i złożonych funkcji mózgu, wpływając na percepcję, uwagę, pamięć, funkcje językowe, wykonawcze, na myślenie oraz kontrolę poznawczą. Rozpoznanie i zrozumienie MCI, jego objawów, przyczyn i metod zapobiegania jest pierwszym krokiem do efektywnej interwencji i opóźnienia rozwoju zaburzeń w kierunku poważniejszych stanów, takich jak demencja.

Diagnostyka MCI według kryteriów Mayo Clinic Group

Główne kryteria diagnostyczne MCI obejmują:

  • skargi na problemy z pamięcią, potwierdzone przez bliskich i lekarza (zapominanie niektórych słów, imion, nazw własnych, miejsca położenia przedmiotów, umówionych spotkań, ostatnich wydarzeń);
  • niepogorszone codzienne funkcjonowanie pomimo trudności z pamięcią,
  • zachowane globalne funkcjonowanie poznawcze,
  • brak objawów otępienia.

Osoby z MCI często doświadczają problemów z inteligencją płynną – adaptacją do nowych sytuacji, kreatywnym rozwiązywaniem problemów oraz szybkim dostrzeganiem związków między różnymi obiektami, okolicznościami, które są im dobrze znane.

Przyczyny MCI

Przyczyny łagodnych zaburzeń poznawczych mogą być różnorodne. Obejmują m.in.:

  • procesy neurodegeneracyjne,
  • urazy mózgu,
  • choroby metaboliczne, takie jak cukrzyca,
  • choroby układu krążenia i choroby naczyniowe mózgu,
  • skutki uboczne niektórych leków.

Współczesny tryb życia, związany ze stresem, używkami, brakiem snu i niewłaściwą dietą, także przyczynia się do rosnącej liczby przypadków MCI, nawet wśród młodszych osób.

Afazja amnestyczna – charakterystyczny objaw MCI

Często spotykanym objawem wśród osób z MCI jest afazja amnestyczna, czyli trudność w odnalezieniu słów. Osoba może mieć problem z przypomnieniem sobie nazw przedmiotów, miejsc, imion, używa wtedy omówień lub zastępczych określeń. To frustrujące doświadczenie może objawiać się w codziennych sytuacjach, takich jak próba nazwania powszechnie używanych przedmiotów czy wspominanie znanych sobie osób.

Chory widzi je, dostrzega, wiele razy używał tej nazwy, jednak teraz nie może wydobyć z siebie właściwego określenia, używa często omówienia, np.: „No, to jest to, do tego, o rany, nazywa się, wiesz przecież, takie do wkręcania, tym się do ściany wkręca, hałas to robi” (wiertarka); „Ta pani to była… no, jak ona się nazywa, mieszka tu, wiesz, dwa domy stąd, ma takie jasne włosy, z psem chodzi we wtorki” (Marta, imię sąsiadki).

Afazja amnestyczna może być szczególnie zauważalna w sytuacjach wymagających szybkiego przypomnienia sobie informacji, co dodatkowo podkreśla znaczenie wczesnej diagnozy i interwencji.

Metody zapobiegania MCI

Zapobieganie MCI opiera się na:

  • aktywizacji społecznej – zachęcanie do kontaktów towarzyskich, pielęgnowania pasji, uczestnictwa w kulturze;
  • aktywności fizycznej – regularne ćwiczenia, spacery, aktywności na świeżym powietrzu.

Rola specjalistów w diagnozie i zapobieganiu MCI

Szybka diagnoza i interwencja są kluczowe w opóźnianiu lub zapobieganiu progresji MCI do otępienia. Zespoły specjalistów, w tym neurologów, neuropsychologów, neurologopedów, są niezbędne w ocenie i planowaniu opieki.

Podsumowanie

MCI, czyli łagodne zaburzenia poznawcze, wymagają uwagi zarówno od specjalistów, jak i osób z najbliższego otoczenia pacjenta. Wczesne rozpoznanie, kompleksowe podejście terapeutyczne i zmiany w stylu życia mogą znacząco wpłynąć na opóźnienie rozwoju bardziej poważnych stanów. Kluczowe jest, aby osoby z MCI były otoczone wsparciem i zrozumieniem, które pomogą im w utrzymaniu jak najwyższej jakości życia.

Zalecane artykuły i literatura

  • Talarowska M., Florkowski A., Zboralski K., Gałecki P., Skala MOCA oraz MMSE w diagnozie łagodnych zaburzeń funkcji poznawczych, „Psychiatria i Psychoterapia” 2011, 7(5), s. 13–20.
  • Kolan M., Zaburzenia funkcji poznawczych a choroby niedokrwienne mózgu, w: Neurokognitywistyka w patologii i zdrowiu 2009­–2011, Kojder I. (red.), s. 94–105.
  • Gugała M., Łojek E., Lipczyńska-Łojkowska W., Bochyńska A., Sawicka B., Sienkiewicz-Jarosz H., Przegląd metod neuropsychologicznych służących do diagnozy łagodnych zaburzeń poznawczych, „Postępy Psychiatrii i Neurologii” 2007, 16 (1), s. 81–85.

Udostępnij ten artykuł:

Śledź nasze media społecznościowe

Odwiedź nasz Facebook i Instagram!

Skip to content