Demencja jest poważnym wyzwaniem, z którym boryka się coraz więcej rodzin w Polsce. Opieka nad osobą z demencją to codzienne obowiązki związane z dbaniem o jej potrzeby, a także liczne wyzwania finansowe. W niniejszym artykule przedstawiamy kompleksowy przegląd dostępnych form wsparcia finansowego dla opiekunów osób z demencją w Polsce zawierający cenne porady i informacje, które mogą pomóc w zarządzaniu tym trudnym zadaniem.
Zasiłek pielęgnacyjny jest przyznawany osobom, które wymagają stałej opieki z powodu niepełnosprawności lub przewlekłej choroby. Oto kilka istotnych informacji dotyczących tego świadczenia:
Kto może się ubiegać:
Zasiłek pielęgnacyjny jest przyznawany osobom, które mają wydane orzeczenie o przynajmniej umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także osobom powyżej 75. roku życia, które wymagają stałej opieki.
Procedura ubiegania się o zasiłek:
Aby ubiegać się o zasiłek, należy złożyć wniosek w lokalnym ośrodku pomocy społecznej. Wniosek musi być poparty dokumentacją medyczną potwierdzającą stan zdrowia osoby wymagającej opieki. Świadczenie wypłaca gmina.
Wysokość zasiłku:
Kwota zasiłku pielęgnacyjnego w roku 2024 wynosi 215,84 zł miesięcznie.
Specjalny zasiłek opiekuńczy jest przeznaczony dla osób, które rezygnują z pracy zawodowej, aby móc opiekować się członkiem rodziny wymagającym stałej opieki:
Warunki przyznawania:
Zasiłek przysługuje osobom, które zrezygnowały z pracy lub jej nie podjęły, aby opiekować się osobą z orzeczeniem o niepełnosprawności. O świadczenie mogą ubiegać się osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny (dzieci, rodzice chorego), a także małżonek chorego. Brane jest pod uwagę kryterium dochodowe – dochód rodziny opiekuna i rodziny chorego w przeliczeniu na osobę nie może przekraczać 764 zł.
Dokumentacja wymagana do uzyskania świadczenia:
Należy przedstawić orzeczenie o niepełnosprawności osoby wymagającej opieki, a także udokumentować wysokość dochodów rodzin opiekuna i chorego.
Kwota zasiłku i czas jego trwania:
Wysokość zasiłku wynosi 620 zł miesięcznie. Świadczenie jest przyznawane na okres zasiłkowy.
Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji:
Warunki przyznawania:
Świadczenie przyznawane jest osobom pełnoletnim, które mają orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, nie pobierają emerytury ani renty, ani innych świadczeń finansowanych ze środków publicznych bądź suma tych świadczeń nie przekracza 1657,80 zł.
Dokumentacja wymagana do uzyskania świadczenia:
Do wniosku należy dołączyć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Kwota zasiłku i czas jego trwania:
Wysokość zasiłku wynosi 500 zł miesięcznie. Świadczenie to przyznawane jest na okres, w którym spełnione są warunki uzyskania świadczenia.
Świadczenie pielęgnacyjne jest kolejną formą wsparcia finansowego dla osób, które opiekują się osobami z niepełnosprawnością:
Kto jest uprawniony do świadczenia:
Świadczenie pielęgnacyjne jest przyznawane opiekunom prawnym oraz innym osobom bliskim.
Proces składania wniosku: Wniosek o świadczenie pielęgnacyjne należy złożyć w lokalnym ośrodku pomocy społecznej, dołączając orzeczenie o niepełnosprawności oraz dokumenty potwierdzające brak możliwości podjęcia pracy.
Wysokość świadczenia i zasady jego przyznawania: Kwota świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 2988 zł miesięcznie. Świadczenie to jest przyznawane na czas nieokreślony, pod warunkiem, że nadal istnieje potrzeba opieki.
Ważne! Zgodnie z nowelizacją ustawy z 1 stycznia 2024 r. opiekun pobierający świadczenie pielęgnacyjne może łączyć aktywność zawodową ze sprawowaniem opieki. Nie ma konieczności rezygnowania z podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Warto zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2024 r. wprowadzono nowe świadczenie, jakim jest świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnością. Świadczenie to jest przyznawane i wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast osoby chcące je uzyskać powinny złożyć stosowny wniosek w Wojewódzkim Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności. WZON wydaje decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia na podstawie, której będzie wypłacane świadczenie. Od tego poziomi uzależniona jest wysokość świadczenia.
Informacje o tym, jakie dokumenty należy złożyć wraz z wnioskiem, można uzyskać w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności, a także w ośrodku pomocy społecznej.
W Polsce działa wiele fundacji i organizacji pozarządowych, które oferują wsparcie dla opiekunów osób z demencją. Przykładem może być Fundacja TZMO „Razem Zmieniamy Świat”, która prowadzi programy edukacyjne i proponuje wsparcie finansowe oraz rzeczowe dla rodzin opiekujących się osobami z demencją.
Istnieją również programy i projekty, które mają na celu wspieranie opiekunów osób cierpiących na demencję. Programy te mogą obejmować szkolenia, wsparcie psychologiczne, a także bezpośrednią pomoc finansową. Przykładem jest być program „Opieka wytchnieniowa”, który oferuje czasowe zastępstwo dla opiekunów, pozwalając im na chwilę odpoczynku.
Opieka wytchnieniowa to forma wsparcia, która umożliwia opiekunom osób z demencją czasowy odpoczynek od codziennych obowiązków. Jest to szczególnie ważne, aby zapobiegać wypaleniu opiekunów i zapewnić im możliwość regeneracji sił.
Aby skorzystać z opieki wytchnieniowej, opiekunowie muszą zazwyczaj złożyć wniosek w lokalnym ośrodku pomocy społecznej lub w instytucji oferującej taką pomoc. Źródła finansowania opieki wytchnieniowej mogą obejmować fundusze publiczne, fundacje oraz programy rządowe. Często jest to dla opiekunów wsparcie bezpłatne lub częściowo odpłatne.
Wsparcie można uzyskać także z Powiatowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Zadania PFRON wykonują Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie. Możliwe jest dofinansowanie do tzw. likwidacji barier w swoim mieszkaniu czy dofinansowanie do turnusu rehabilitacyjnego. Aby otrzymać wsparcie, należy m.in. przestawić orzeczenie o niepełnosprawności.
Opiekunowie osób z demencją mają również możliwość skorzystać z ulg podatkowych, które mogą znacznie zmniejszyć obciążenie finansowe związane z opieką. Ulgi te mogą obejmować odliczenia od PIT związane na przykład z wydatkami na leki, sprzęt medyczny oraz inne niezbędne do opieki artykuły czy zabiegi rehabilitacyjne. Szereg ulg przysługuje osobom z orzeczeniem o niepełnosprawności, a także opiekunom osób z takim orzeczeniem. Dostępna jest także ulga związana z korzystaniem ze środków transportu oraz ulga zwalniająca z opłaty za abonament radiowo-telewizyjny.
Ośrodki pomocy społecznej oferują różne formy wsparcia, w tym pomoc finansową, rzeczową oraz doradztwo. Opiekunowie mogą ubiegać się m.in. o zasiłki celowe, które pomagają w pokryciu kosztów związanych z opieką nad osobą z demencją. Warto zorientować się, jakie formy wsparcia oferuje lokalny ośrodek pomocy społecznej.
Warto zasięgnąć porady prawnej i finansowej na wczesnym etapie opieki nad osobą z demencją, aby zaplanować najlepsze rozwiązania i skorzystać z dostępnych możliwości. Dodatkowe świadczenia pieniężne dają często możliwość zaspokojenia podstawowych potrzeb seniora i jego opiekuna, dlatego warto uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności i korzystać z praw jakie z niego wynikają.
Iga Malinowska – gerontopedagog, założycielka fundacji Młyn Wsparcia działającej na rzecz osób w wieku późnej dorosłości. Od 10 lat pracuje z seniorami zmagającymi się z zaburzeniami otępiennymi, z aktywnymi osobami starszymi, prowadząc spotkania i warsztaty edukacyjne.
Odwiedź nasz Facebook i Instagram!